Wpływ adolescencji na proces rozwoju sportowca
Jak podaje Alice K Rubenstein Okres dojrzewania to okres naznaczony niepokojem spowodowanym wewnętrzną i zewnętrzną presją. Zachowanie nastolatka jest sposobem radzenia sobie z wieloma wewnętrznymi, biologicznymi zmianami i wadliwymi mechanizmami kontroli. Młodzież musi sprostać wielu wymaganiom społecznym, które w większości wymagają od nich dorastania, a jednak mają spore wątpliwości co do swoich możliwości. W tym zamęcie wewnętrznych i zewnętrznych nacisków młodzi ludzie, nie mogąc nikomu zaufać, odrzucają dorosłym pomoc, której szukają. Ważnym zadaniem jest wspomaganie zdrowego dojrzewania nastolatka, pomoc w rozwijaniu koncepcji samodzielnego „ja”. Z coraz większym opanowaniem integrującej części osobowości, która modyfikuje, selekcjonuje, kontroluje i koordynuje wewnętrzne popędy. A także modyfikuje skonfliktowane z rzeczywistością zewnętrzną.
Ujęcie dorastania w aspekcie psychoanalizy
W celu przybliżenia tematu wpływu adolescencji w aspekcie psychoanalitycznym. Chciałbym podkreślić jak ważne są przemiany które zachodzą w trakcie rozwoju u młodego sportowca.
Chciałbym tutaj nakreślić co się dzieje w okresie dorastania człowieka i jaki wpływ te przemiany mogą mieć na predyspozycje do odnoszenia sukcesu na arenie sportowej.
Fazy rozwoju i jej wpływ na sportowca
Wpływ kondycji fizycznej a także predyspozycji mentalnych widzianych może mieć przełożenie w kontekście do rozwoju emocjonalno-społecznego. Przyjrzyjmy się temu jak te zmiany tj (wpływ dorastania na sportowca), mogą wpływać na wzrost a także spadek formy. Ważny jest też aspekt zakończenia procesu separacji i indywiduacji a co za tym idzie uzyskanie niezależności przez adolescenta.
W ujęciu Freuda istotną rolę na okres dorastania przypadają zmiany w organizmie. W uszeregowany sposób psychologiczne ujęcie adolescencji w swojej interpretacji rozwinął Blos który podzielił je na cztery fazy
- preadolescencję (pomiędzy 11 a 13 r.ż.)
- wczesną adolescencję ( pomiędzy 13-17 r.ż.)
- środkową właściwą adolescencję (między 17-19r.ż)
- późną adolescencję (między 19 a 22 r.ż.)
ZAKŁÓCENIE FUNKCJONOWANIA PSYCHICZNEGO U ADOLESCENTA
Każdą z powyższych faz w kontekście psychoanalizy można postrzegać jako taką która niesie za sobą. Nieco inne procesy w psychice zarówno u jednej jak i drugiej płci. W tym też czasie młody sportowiec często kształtuje obiekty „ego”. Dzieje się to na innych modelach niż jak wcześniej miłość rodziców na modelu idealnego „ego”.
W dobry sposób wpływ dorastania na sportowca przedstawia.. walka z autorytetem rodziców. Dewaluacja ich standardów najczęściej doprowadza u młodego człowieka do chwilowej dezorganizacji „superego”.
Wówczas gdy w psychice młodego człowieka następuje porzucenie „wewnętrznej reprezentacji rodziców” pozostawia młodego człowieka w stanie bezradności. W tej sytuacji istotne jest przeniesienie emocji na grupę rówieśniczą która stanie się autorytetem dla adolescenta i „przejściowym superego”wcześniej przypomnę była nim identyfikacja z rówieśnikami.
Według Blosa „wtórna stałość obiektu” pojawia się pod koniec okresu adolescencji podczas której ostateczna konsolidacja „ego” uzyskuje kontrolę nad „id” i zmodyfikowanym „superego”.
W rezultacie pokonania zadań rozwojowych u adolescenta następuje powstanie trzech dojrzałych struktur psychicznych „id”, „ego” i „super ego”.
GRZECZNE CZY STWARZAJĄCE PROBLEMY – KTÓRE LEPSZE?
Podążając za badaniami A. Freud osoby z rodziny, szkoły czy też w tym przypadku drużyny, oceniając stan adolescenta mogą ubolewać nad chaosem w jego życiu. Zmiany które następują na pewno mogą być wyrazem utraty stabilności przystosowania społecznego jak i chaosu. Według spojrzenia psychoanalitycznego takie zachowanie jest jak najbardziej prawidłowo. Struktura charakteru dziecka u schyłku okresu latencji jest wynikiem odsuwania konfliktów zachodzących pomiędzy „id” i „ego”. Wewnętrzna równowaga musi więc zostać porzucona tak aby dorosła osobowość jednostki mogła zostać zintegrowana.
Dorastanie i problemy z wejście w dorosłość
Decydujące pytanie które ma tutaj określić czy jest to dobre w jego życiu przedstawia nam jako sytuację jak najbardziej właściwą.
Niechęć do dorośnięcia oraz pozostawanie według A. Freud tak jakby w fazie latencji przejawia się w pozostawaniu „dobrymi dziećmi”, którzy odgrywają zarówno rolę „lojalnych synów swoich matek” a także „podległych swoim ojcom” w zgodzie z ideami swojej dziecięcej przeszłości. Na pewno posiadanie takiego dziecka, które jest grzeczne i nie sprawia kłopotów, może być wygodne dla rodziców.
Jeśli chodzi o aspekt wychowawczy, jednak może to wskazywać na pewnego rodzaju symptomy opóźnienia w normalnym rozwoju.
Niechęć do „dorośnięcia” według A. Freud wywodzi się z „id” ale ze strony „ego” i „superego” w osobowości. Są to wiec dzieci które zbudowały sobie, lub można by dokładniej powiedzieć sposób wychowania tak na nie wpłynął że zbudowana została silna ochrona przed swoją aktywnością popędową. W rezultacie blokuje je przed normalnymi procesami dojrzewania w fazach rozwoju. Należy więc tym dzieciom pomóc tak aby usunąć ich „wewnętrzne wymagania” i oczyszczeniu ścieżki do normalnego rozwoju.
Etapy zmian sportowca
Jak więc zmienia się dany sportowiec który przechodzi przez poszczególne etapy zmian. Czy dla każdego człowieka będzie to rozwój niezauważalny oraz niewpływający na jego wyniki sportowe?
Zmiany które zachodzą w ciele i umyśle młodego człowieka. Mogą wywoływać w nim różnego rodzaju zaangażowanie oraz odniesienie swojej osoby wobec tego co robi. Zmiany te mogą dotyczyć także jego osiągnięć oraz pokonywania trudności oraz radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. Wyjazdy a także przebywanie w nowych miejscach bez rodziców a także adaptowanie się do nowych warunków może mieć więc wpływ. Na to co będzie dana osoba odczuwać a także jak zaangażowana będzie w pracę oraz nastawiona na osiągnięcia. Właściwe pokonanie poszczególnych etapów rozwojowych będzie więc kluczowe w osiąganiu sukcesów a także pozostaniu szczęśliwym człowiekiem.
Psycholog sportu czy też trener mentalny, mając na uwadze zmiany które zachodzą u określonej osoby pomaga jej lepiej zrozumieć jaki jest wpływ dorastania na sportowca.
